Stamboom Van Burgsteden
Bijna vijf eeuwen familiegeschiedenis
Tak 3
Jan van Burgsteden 't Sasje
Jan van het Sasje , zijn bijnaam heeft hij te danken aan de plek waar hij met zijn gezin woonden in Amersfoort. Voor Achtervelders was hij bekender onder de naam Jan van Emelaar.
Wie het Sasje nu bezoekt vind een van de mooiste uitgaansplekjes van Amersfoort; HET EEMPLEIN. Het Sasje bestaat niet meer. De naam is een afleiding van sluis en werd gezien als een armeluis buurtje. Maar daar heeft Jan korte metten mee gemaakt.
Foto: Maria Elisabeth Evers
Hoe kwam Jan van Burgsteden daar eigenlijk verzeild?
Nou dat zit zo. Jan is geboren op 20-11-1878 op Klein Emelaar in Achterveld. Hij is de tweede in het gezin van Peter van Burgsteden en Maria Elisabeth Evers (zie foto). Het gezin heeft 9 kinderen.
Emelaar is ook de plek waar zijn overgrootvader, Hendrik Petersen van Burgsteden in het jaar 1774 als naamgever is komen wonen. Hendrik draagt nog het patroniem van zijn vader Peter.
De kinderen van Hendrik Petersen dragen het patroniem niet meer.
De vader van Jan van Burgsteden, Peter is op een na de jongste in het gezin van Cornelis van Burgsteden * 06-05 1796 en Gerritje van Ramselaar *1804. Zij hebben 12 kinderen en Peter is de jongste zoon.
Het klinkt als heel normaal als hij de boerderij van zijn ouders zou overnemen. Waarom gaat dat dan niet door?
Onder nummer 5824 notariële akte van Dirk Scheerenberg, notaris te Amersfoort is er in het jaar 1872 een verkoopakte opgesteld en bekrachtigd. Dankzij de gedetailleerde opstelling van die akte is het mogelijk om daaruit meerdere aannames te halen.
We zien in de erfenis van Hendrik van Burgsteden van Siberie dat er handelingen worden gedaan die grote gevolgen kunnen hebben voor mede gezinsleden. Ik denk dat ook bij Peter thuis het een en ander speelde. Ik heb me ook afgevraagd waarom Peter de boerderij van zijn ouders niet heeft voortgezet. Dan was deze stam in Achterveld gebleven.
Uit meerdere publicatie ’s blijkt dat het in die tijd niet zo eenvoudig was om boer te blijven, laat staan, te worden. Het jaar 1872 waarin de ouderlijke boerderij werd verkocht was Peter pas 24 jaar. De prijzen waren slecht en om dan een boerderij van omvang over te nemen was niet eenvoudig. Het gezin telde 12 kinderen – erfgenamen met allemaal evenveel rechten.
De akte betreft de verkoop van de boerderij Klein Emelaar door Cornelis van Burgsteden. Op zich is dat niet bijzonder. In het verkoopjaar 1872 waren de twee broers van Peter, Hendrik en Thimotheus al getrouwd. De verkoop akte geeft aan dat Cornelis van Burgsteden de eigenaar van Klein Emelaar is zonder beroep. Hij is al 76 jaar en geen boer meer, zal Peter dat dan zijn? Maar die is pas 24 jaar en dan ben je nog geen rijk man. Cornelis en Gerritje hebben 12 kinderen die allemaal recht op een erfdeel hebben en ik denk dat dat een rol heeft gespeeld. De oudere broers van Peter waren al het huis uit. Henricus was landbouwer in Stoutenburg en Thimotheus café houder in Hoogland. Dat deel van Hoogland heet nu Hoevelaken.
In de verkoopakte staat aangegeven dat een deel van de gronden niet wordt verkocht. Deze zijn aangegeven met slootjes en paaltjes als afscheidingen. Leuk als je dat leest, zo simpel maar het werkte waarschijnlijk. Het deel dat verkocht is aan Jan van den Hengel, Wouter zn. was om en nabij 20 bunder. Voor een belachelijke prijs van Hfl. 11.500,=. Er is recht van uitweg over de niet verkochte delen.
In de akte staat ook dat Cornelis van Burgsteden de boerderij Klein Emelaar op 25-07-1837 heeft gekocht. De boerderij is dus 35 jaar eigendom geweest van Cornelis. Zijn ouders Hendrik Petersen van Burgsteden en Rikje Jacobsen van Kolfschoten zijn tussen 1773 en 1775 vanaf Koedijk Stoutenburg op Klein Emelaar, Achterveld komen wonen. Of Hendrik direct eigenaar was van Klein Emelaar weet ik niet, maar hij kocht kort na aankomst al wel grond bij en dat doe je niet zonder zekerheid dat je er zult blijven.
Zomaar tussen alle regels staat in de akte ook nog te lezen dat: En die gedeelten van nummers 461- 463- 473-631 en 633 welke niet in huur bezeten worden door erven van Jacob van Burgsteden waarvan ene kennelijke afscheiding bestaat. Dat zijn de kinderen van de oudere broer van Cornelis, Job van Burgsteden landbouwer op De Tweel.
Verkoop boerderij
Aan de verkoopakte zit de akte van boedelverkoop en dat is ook zeer interessant. Wie er allemaal op af komen om te kopen maar ook wie wat koopt. Ik ga hier het een en ander uitlichten.
Peter koopt goederen waaruit op te maken valt dat hij graag verder wil als boer. Wel een kleintje.
Hij koopt: 3 sparrestekers, 1 greep, 1 halter met ketting, 1 ketting, 1korenmaat, 1 zaai vat, 1 wanmolen, 3 beitelstokken, 1 burrie, 1 paard, 1 koe, 1 schram, 1 wagen, + nog 1 wagen, 1 tobbe, 1 bordenrek, 1 melkkarn, 1 half miet hooi, 1 boekweit nr. 5 en 1 boekweit nr.23.
Er waren 23 partijen boekweit, dat bracht in relatie tot de andere goederen veel geld op.
Totaal aan beesten waren er te koop, 9 koeien, 1 stier, 2 pinken, 2 kalveren 1 drachtige zeug en 3 schrammen. Alle huisraad was centen werk. De opbrengst van de boedelverkoop bedraagt Hfl. Tweeduizend vierhonderd en zestien gulden en zevenendertig cent. Het bruine paard bracht het meest op, Hfl. 168,00. En het minste 2 zeizen; samen 5 cent. De gelukkige koper daarvan was Evert Smink. Let wel, 1872, dus niet Evert de paardenkoper.
Verkoop boedel
Afdruk deel van de Boedellijst
Boedellijst Totale opbrengst
Huwelijk van Peter van Burgsteden
Peter van Burgsteden, jonge man * 22-01-1848 te Achterveld
trouwt 12-02 1873 te Stoutenburg
Maria Elisabeth Evers jonge dame * 13-06-1853 te Stoutenburg
Ruim een jaar na de verkoop van de boerderij Klein Emelaar trouwt Peter.
Samen krijgen ze 9 kinderen, waarvan er 5 in Achterveld en 4 in Amersfoort zijn geboren. Ze zijn dus nog een tijdje boer in Achterveld geweest.
Peter en Maria verhuizen op 10 maart 1883 naar Amersfoort, Het Sasje . ZO KWAM JAN VAN BURGSTEDEN IN AMERSFOORT TERECHT. Achteraf is die keuze zo gek nog niet. Aan de Eem en de haven.
De plattegrond van Het Sasje laat zien dat er heel veel grond ter beschikking was om weer iets op te bouwen en dat gebeurde dan ook. Dat is een kenmerk van de Familie, het kan wel eens tegen zitten maar ze gaan door. Op deze plattegrond prijkt de naam van Burgsteden tussen de grootgrondbezitters Th.J. van Lilaar, R. Stuyvenberg en Armen De Pot.
Huwelijk van Jan van Burgsteden
Jan van Burgsteden jonge man geboren * 20-11-1875 te Achterveld wonend in Amersfoort arbeider van beroep
trouwt 24-11-1897 Amersfoort
Stien Voortman jonge dame geboren 27-02-1876 te Amersfoort zonder beroep.
Jan van Burgsteden, * 20-11-1875 te Achterveld overleden 25-07-1953 te Amersfoort, groeit op in Amersfoort. Hij was 8 jaar toen zijn ouders daar zijn gaan wonen.
Zijn jongere broer Herman wordt boer op Klein Moerbessenberg in Soesterberg en Jan blijft bij (in) het ouderlijk huis wonen. Hij is eigenlijk de stamhouder van alle Van Burgstedens in Amersfoort en zij die daar oorspronkelijk vandaan komen.
Aan de Noordstraat bouwen ze samen aan een nieuw bestaan. Jan heeft van huis uit een enorm boerenhart en werklust. Op zijn land kunnen de kinderen van hem leren wat werken is. Zijn zoon Keesje van het hek, waar ik een avond op bezoek ben geweest, heeft mij er het een en ander over verteld.
Zijn vader Jan pakte van alles aan om zijn gezin, 9 kinderen, te eten te geven. Zo was Jan groenteteler voor groenteboeren maar ook kolenboer, doodgraver, en hij verkocht melk, turf en takkenbossen. Uit de Amersfoortse krant van 24-02-1982 heb ik ook een mooi stukje gehaald.
De mensen kwamen vaak zondags aan de deur voor groente bestellingen. In het donker moesten we dan van vader op het veld nog gaan plukken. Er moest hard gewerkt worden. Bestellingen voor particulieren moesten vaak smorgens voor zes uur met een handkarretje afgeleverd worden.
Foto: Jan van Burgsteden (* 20-11-1875 - 25-07-1953)
Op de foto van Jan, waar hij zijn duimen in zijn vestmouwen heeft, een echte boeren gewoonte uit die tijd, zie je dat naast en achter hem gebouwen staan die met het boeren vak te maken hebben.
Het mooiste en ook meest opvallendste is de hooiberg. Als je heel goed kijkt zie je dat de hooibergroede met banden eromheen bij elkaar gehouden wordt. De zijkanten van de hooiberg zijn met jute zakken dichtgemaakt en ook de schuur naast hem bestaat uit honderden plankjes van allerlei formaat.
Hij moet gedacht hebben. Zuinigheid met vlijt bouwt huizen als kastelen.
Jan van Burgsteden, Sasje, is bijna 78 jaar geworden. * 20-11-1875 - 25-07-1953
Zijn vrouw Stien Voortman is 97 jaar geworden. Samen kregen ze 9 kinderen en 65 kleinkinderen. Met zoveel nakomelingen is het begrijpelijk dat heel veel Amersfoorters met de naam Van Burgsteden uit deze tak zijn voortgekomen.